زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

نماز مغرب (قرآن)





از نمازهایی که در آیات قرآن به آنان اشاره شده، «نماز مغرب» است.


۱ - حکم نماز مغرب



نماز مغرب، از نمازهاى واجب يوميّه:
۱. «حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى‌ وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ‌؛در انجام به موقع و كامل همه نمازها و به خصوص نماز وسطى (نماز ظهر) كوشا باشيد و از روى خضوع و اطاعت، براى خدا به پاخيزيد.» گفته شده: آيه مزبور شامل تمامى فرايض يوميه مى‌شود.
۲. «وَ لا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَيْكَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ وَ ما مِنْ حِسابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ؛و كسانى را كه صبح و شام خدا را مى‌خوانند، و ذات پاك او را مى‌طلبند، از خود دور مكن. نه چيزى از حساب آنها بر توست، و نه چيزى از حساب تو بر آنها. اگر آنها را طرد كنى، از ستمکاران خواهى بود.»گفته شده: آيه شامل نمازهاى يوميه است.
۳. «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى‌ لِلذَّاكِرِينَ‌؛در دو طرف روز، و اوايل شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيّئات و آثار آنها را از بين مى‌برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند.» بنابرقولى «زلفاً من اليل» شامل نماز مغرب است.
۴. «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‌ غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب (نيمه شب‌) برپادار؛ و همچنين قرآن فجر (نماز صبح‌) را؛ چرا كه قرآن فجر، مشهود فرشتگان شب و روز است.» جمله «الى غسق اليل» شامل نماز مغرب مى‌شود.
۵. «وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً؛با كسانى باش كه پروردگار خود را صبح و شام مى‌خوانند، و تنها رضاى او را مى‌طلبند؛ و هرگز بخاطر زيورهاى دنيا، چشمان خود را از آنها برمگير. و از كسانى كه قلبشان را از يادمان غافل ساختيم و از هواى نفس پيروى كردند، و كارشان افراطى است، اطاعت مكن.» بنابراين قول كه آيه، شامل نمازهاى يوميه شود.
۶. «فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‌پس در برابر آنچه مى‌گويند، صبر كن؛ و پيش از طلوع آفتاب، و قبل از غروب آن، تسبیح و حمد پروردگارت را به جا آور؛ و در ساعاتى از شب و اطراف روز پرورردگارت را تسبيح گوى؛ باشد كه از الطاف‌الهى خشنود شوى.» مقصود از «تسبيح» نماز است و جمله «من آناء الليل» شامل نماز عشا مى‌شود.
۷. «فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ‌ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ؛منزّه است خداوند به هنگامى كه شام مى‌كنيد و آنگاه كه صبح مى‌كنيد؛ و حمد و ستايش در آسمان‌ها و زمین مخصوص اوست، و به هنگام عصر و هنگامى كه ظهر مى‌كنيد.» مقصود از «حين تمسون» نماز مغرب و عشا است.
۸. «فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ‌ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ‌ وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ؛در برابر آنچه آنها مى‌گويند شكيبا باش، و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را بگوى، و در بخشى از شب او را تسبيح كن، و بعد از سجده‌ها.» مقصود از «تسبيح» نماز، و «من اليل» شامل نماز مغرب و عشا مى‌گردد.
۹. « وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبارَ النُّجُومِ‌؛آيا مى‌خواهند نقشه‌اى شيطانى بكشند؟! ولى بدانند كافران خودشان در دام اين نقشه‌ها گرفتار مى‌شوند!» گفته شده: مقصود از «من اليل فسبحه» نماز مغرب و عشا است.

۲ - عناوین مرتبط



حکم نماز (قرآن) و اوقات نماز (قرآن).

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۲۷۵- ۲۷۶.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۵۹۹.    
۴. انعام/سوره۶، آیه۵۲.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۴۷۳.    
۶. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج ۲، ص ۳۳.    
۷. هود/سوره۱۱، آیه۱۱۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۳۰۶.    
۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۶۷۰.    
۱۱. بغوی، عبدالله بن احمد، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۱۴۸.    
۱۲. کهف/سوره۱۸، آیه۲۸.    
۱۳. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدرّ المنثور، ج ۵، ص ۳۸۳.    
۱۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۱۵. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۳، ص ۹۶- ۹۷.    
۱۶. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۲۲۲.    
۱۷. روم/سوره۳۰، آیه۱۷.    
۱۸. روم/سوره۳۰، آیه۱۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۴۶۸.    
۲۰. بغوی، عبدالله بن احمد، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۵۷۳.    
۲۱. ق/سوره۵۰، آیه۳۹.    
۲۲. ق/سوره۵۰، آیه۴۰.    
۲۳. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۳۷۴- ۳۷۵.    
۲۴. طور/سوره۵۲، آیه۴۹.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۲۵۷.    


۴ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۷۲، برگرفته از مقاله «نماز مغرب»    


رده‌های این صفحه : مغرب | موضوعات قرآنی | نماز




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.